Hamaikagarren gutuna

Donostia, 2011-3-21

Osaba maitea,

Urte batzuk barru oraindik gogoratuko dira azken aste hauek. Eta eskoletan, ikasleek estudiatu egingo dute “2011ko martxoan gertatutakoa”. Intuizio hori daukat. Mundua asko aldatuko dela hemendik aurrera, Fukushimatik Bengasira.

Aurreko astean esaten nizun bezala, Gaddafitaz mozorratu nintzen ihauterietan. Bere gehiegizko eszentrizitateak dibertitu egiten ninduen. Argazkiei begiratuta, Porrotx, Lady Gagá eta Salvador Dalíren arteko nahasketa bat zirudien gizonak. Bere hitzaldi eta adierazpenek, ostera, Luis Buñuelen filme baten antza zuten. Baina gero, egunez egun “Gara” eta “El País” irakurtzean, graziarik gabe gelditzen hasi zen koronela . Herriaren kontrako “hainbat” bonbardaketa agintzen zituelako; eta “ehunka edo milaka” zenbatzen zirelako erahildakoak Libian; eta “dimentsio ezezaguneko sarraskiak” eragiten ari zelako kupidarik gabe. Halako batean, Josu Amezagaren artikulu bat irakurri nuen interneten. “Kontuz Libian gertatzen ari denarekin! Gogoratu Errumanian Ceacescurekin gertatu zena”, zioen UPVko irakasleak. Eta honela jarraitzen zuen: “Orduan zabaldutako albisteek sarraskiak, erailketa masiboak zein era guztietako triskantzak nabarmendu zituzten: orotara 60.000 hildako baino gehiago. Gerora jakin zen hildakoak 700 inguru izan zirela, erdia Ceaucescuren aldekoak. Eta herri matxinatua baino areago, estatu kolpea egon zela istiluen atzetik.”

Hala hasi nintzen pentsatzen, Tunisia eta Egiptoko erreboltak ez ote ziren izan aitzakia hutsa, Libiakoa prestatzeko. Estatu Batuek eta bere laguntxoek ez ote zituzten bi peoi sakrifikatu, arerio bati xake mate egiteko.

Gutxi balitz, duela hiru egunetik Euskal Herria gerran dago Libiaren aurka. Iparraldea eta Hegoaldea; biak. Zapaterok Iraketik tropak ateraz hasi zuen bere agintaldia eta tropak Libiara bidaliz bukatuko du. Frantziarena, ostera, okerragoa da agian. Demokrazia asmatu zuen herrialdeak ez zuen behatz bat mugitu Matxitxakoko batailan faxistek zure aitite Remigio hiltzean edo nire aitite Baliela umezurtz geditzean. Baina orain, Sarkozy boterera iristen lagundu zuen gizonaren herria erasotzen ari da Sarkozy.

Asteburu honetan, iparralde eta hegoaldeko dozena bat lagunek afaria izan dugu Baigorrin; eta barkatuko didazu astakeria, osaba, baina demokraten faltsukeria eta zinismoarekiko amorruaren amorruz, Etxepareren poema aldatu genuen, gitarraren eta ronaren laguntzaz . “Gadafiko herria benedika dadila; Gadafiko herria benedika dadila; Espainiari emango dio behar duen tornuia. Frantziari emango dio behar duen tornuia”.

Hala ere, hamar urte barru Japonian gertatutakoa gogoratuko da batez ere eskoletan. Ikasiko ote den ez dakit. Batzuek ez baitute inoiz ikasten. Baina gertakari guzi hauei buruz berba egitean, niri gustatuko litzaidake gogoratzea, gure inguruan ez dela sekula antzekorik gertatuko. Euskal Herriak lortu egin zuelako ama lurra zentral nuklearretatik libre mantentzea.

Bestelakoan, zaharrak berri inguru honetan. Ez gara sekula lasai gosaltzeko astiz esnatzen eta ez gara sekula egin beharreko guztiak bukatuta oheratzen.

Esaten zenidan zure azken gutunean, Marie Euskal Herrira itzuli den arren, zeuk ere ez duzula aspertzeko denborarik Afrikako irla tipi horretan. Sao Toméko errealitate politikoak harrapatuta zauzkala azken boladan. Kontaidazu zer berri dagoen Gineako Golfoan, osaba. Izan ere, gauza batetaz erabat seguru nago, eskoletan ez da sekula kontatuko Sao Tomen zer gertatzen den.

Besarkada fuertea.

j

p.s. Erditu da Pitxitxi? Etxea katukumez betea izango duzula imaginatzean, irriparra irristatzen zait. Jaten eman behar badiezu kontuz ibili, ez dut uste arraultza frijituak txorixoarekin komeni zaizkienik.

Hamargarren gutuna

Baiona, 2011-02-07

entzun

Osaba maitea;

Ezberdin ikusten zaitut gaur. Bakarrik zaude, herriko merkatutik bizikleta gainean iristen den andere zuberotarrik gabe. Gaur irakurtzen imaginatzen zaitudanean inor ez da sartzen sukaldera barazki boltsa birekin, eta zuk ez diozu inori erantzuten uzteko bakean, guzi-guzia ulertzen duzula, aurretik inork ez baitizu esan ilobaren euskarazko hitzen bat ulertu ezean, berak traduzituko duela. Hiru hilabete irlan eman ostean Domintxinera itzuli da Marie; eta bera Euskal Herrira iristearekin batera iritsi da Afrikara Ausentzien Denbora; Sagarren Denborari etortzen uzten ez dion urtaro amaiezin hori. Gero gelditu naiz berarekin, Marierekin. Ardo gorria eskatuko dut nik, eta berak tea esne apur batekin; eta mintzatuko gara azken hiru hilabeteotan gertatutako gauzez, maitasunez, borrokez...Eta zutaz.

Euroagindu eskaera daukaten SEGIko zortzi gazteen istorioaz ere mintzatuko gara, seguru. Jakingo duzunez, protesta gisa Izpuran astebeteko itxialdia egin ostean, Kanbon kantaldi handia egin zen haiek babesteko. Hamabost kantaritik gorak hartu zuten parte eta tira, hainbeste sustengu oso poztekoa izango zen gazteentzat, baina entzule gaixook hiru ordu pasa egon ginen aulkietan kieto. Eta nik maite ditut Etxamendi eta Larralde, eta Bedaxagar, eta Pantxoa eta Pello, eta Erramun Martikorena... baina momentu batetik aurrera “Orhiko txoriak”, “Oihaneko urtxintxak” eta “bedatseko lili eijerrak” belarrietatik ateratzen zitzaizkidan.

Hori larunbatean gertatu zen. Astearterako, zortzi gazteetatik zazpi atxilotu zituen polizia frantsesak. Orain, gazte bakarra gelditzen da libre. Tira, libre ere ez, izan ere hautetsi abertzale baten etxean dago aterpetuta Irati, kalera atera orduko jendarmeak etorriko direla jakinik. Ostegunean bera eta bere gurasoak elkarrizketatu nituen. Gotolorleku hartan egon arren, supazterrean bezala mintzo ziren, familia giro benetakoan. Amak esaten zuen “Bueno, gure alabak gauza on asko dauzka, baina baita gauza txarrak ere... e?” eta aitak jarraitu “Aurten jubilatu gara biok, eta horri eskerrak, egun guzti hauek hemen berarekin pasatu ahal izan ditugu!”. Eta Iratik orduan, “Aita, ez moztu amari! bera ari zen hizketan”.

Gero etxeko zapatila xelebre batzuekin agertu zen kamara aurrera Irati, azken naufragoa. Hatzamarrak astiro gurutzatuz mugitzen zituen eskuak, eta apal, zintzo, heldu, zuhur mintzo zen; begirada ederrarekin lehenengo eta hitz xaloekin ondoren. Eta ze gogorra den, osaba, zure adin bera daukan gazte batek bizkarra altxatu eta esatea; “Denbora kontua da, Josu. Gaur edo bihar.... ez dakit noiz etorriko diren; baina badakit kartzelan bukatuko dudala”.

Ostegun arratsean Bilbora itzuli nintzenean oraindik oihartzun ziren nire buruan Iratiren berbak. Gero, ihauteri asteburua etorri da, eta gauza izugarri kuriosoa gertatu zait. Zuk ondo dakizu, osaba, ze despistatua naizen; kaletik ikusten ditudan ezagun erdiak ez ditut agurtzen, baina ez antipatiagatik, ez bada nire munduan nagoelako eta ez ditudalako ikusi. Bada asteburu honetan, Bilbon kaleetan bueltaka, behin eta berriz Irati ikusi dut nire inguruan. Arenalean, Someran, San Antonen edo Txakur kalean, bat-batean burua jiratu eta Irati ikusi nuela uste nuen, ezinezkoa zela jakin arren. Etengabe iruditzen zitzaidan han zegoela Irati, taberna hartako atarian, edo hemen zegoela, txaranga horren ondoan. Edozein gazte, bat-batean Irati bihurtu ahal izango balitz bezala zen.

Baina ez. Ez zen hori. Litekeena da, ihauterien aitzakian, hainbat gazte, elkartasunagatik Iratitaz mozorrotu izana. Eta horregatik konfunditzea ni pertsonaz, behin eta berriz. Izan ere, osaba, asko gara Irati maite dugunok. Bere zuhurtzia, adore, zintzotasun, eta bere begirada eder eta hitz xaloekin. Eta bere mila aurpegiekin.

Besarkada handia.

p.s. Ihauteriak aipatu ditudala, badakizu zertaz mozorrotu nintzen ni? Gadafitaz. Oraindik ez zait joan guztiz begietako margo beltza.