Baiona, 2011-02-07
Osaba maitea;
Ezberdin ikusten zaitut gaur. Bakarrik zaude, herriko merkatutik bizikleta gainean iristen den andere zuberotarrik gabe. Gaur irakurtzen imaginatzen zaitudanean inor ez da sartzen sukaldera barazki boltsa birekin, eta zuk ez diozu inori erantzuten uzteko bakean, guzi-guzia ulertzen duzula, aurretik inork ez baitizu esan ilobaren euskarazko hitzen bat ulertu ezean, berak traduzituko duela. Hiru hilabete irlan eman ostean Domintxinera itzuli da Marie; eta bera Euskal Herrira iristearekin batera iritsi da Afrikara Ausentzien Denbora; Sagarren Denborari etortzen uzten ez dion urtaro amaiezin hori. Gero gelditu naiz berarekin, Marierekin. Ardo gorria eskatuko dut nik, eta berak tea esne apur batekin; eta mintzatuko gara azken hiru hilabeteotan gertatutako gauzez, maitasunez, borrokez...Eta zutaz.
Euroagindu eskaera daukaten SEGIko zortzi gazteen istorioaz ere mintzatuko gara, seguru. Jakingo duzunez, protesta gisa Izpuran astebeteko itxialdia egin ostean, Kanbon kantaldi handia egin zen haiek babesteko. Hamabost kantaritik gorak hartu zuten parte eta tira, hainbeste sustengu oso poztekoa izango zen gazteentzat, baina entzule gaixook hiru ordu pasa egon ginen aulkietan kieto. Eta nik maite ditut Etxamendi eta Larralde, eta Bedaxagar, eta Pantxoa eta Pello, eta Erramun Martikorena... baina momentu batetik aurrera “Orhiko txoriak”, “Oihaneko urtxintxak” eta “bedatseko lili eijerrak” belarrietatik ateratzen zitzaizkidan.
Hori larunbatean gertatu zen. Astearterako, zortzi gazteetatik zazpi atxilotu zituen polizia frantsesak. Orain, gazte bakarra gelditzen da libre. Tira, libre ere ez, izan ere hautetsi abertzale baten etxean dago aterpetuta Irati, kalera atera orduko jendarmeak etorriko direla jakinik. Ostegunean bera eta bere gurasoak elkarrizketatu nituen. Gotolorleku hartan egon arren, supazterrean bezala mintzo ziren, familia giro benetakoan. Amak esaten zuen “Bueno, gure alabak gauza on asko dauzka, baina baita gauza txarrak ere... e?” eta aitak jarraitu “Aurten jubilatu gara biok, eta horri eskerrak, egun guzti hauek hemen berarekin pasatu ahal izan ditugu!”. Eta Iratik orduan, “Aita, ez moztu amari! bera ari zen hizketan”.
Gero etxeko zapatila xelebre batzuekin agertu zen kamara aurrera Irati, azken naufragoa. Hatzamarrak astiro gurutzatuz mugitzen zituen eskuak, eta apal, zintzo, heldu, zuhur mintzo zen; begirada ederrarekin lehenengo eta hitz xaloekin ondoren. Eta ze gogorra den, osaba, zure adin bera daukan gazte batek bizkarra altxatu eta esatea; “Denbora kontua da, Josu. Gaur edo bihar.... ez dakit noiz etorriko diren; baina badakit kartzelan bukatuko dudala”.
Ostegun arratsean Bilbora itzuli nintzenean oraindik oihartzun ziren nire buruan Iratiren berbak. Gero, ihauteri asteburua etorri da, eta gauza izugarri kuriosoa gertatu zait. Zuk ondo dakizu, osaba, ze despistatua naizen; kaletik ikusten ditudan ezagun erdiak ez ditut agurtzen, baina ez antipatiagatik, ez bada nire munduan nagoelako eta ez ditudalako ikusi. Bada asteburu honetan, Bilbon kaleetan bueltaka, behin eta berriz Irati ikusi dut nire inguruan. Arenalean, Someran, San Antonen edo Txakur kalean, bat-batean burua jiratu eta Irati ikusi nuela uste nuen, ezinezkoa zela jakin arren. Etengabe iruditzen zitzaidan han zegoela Irati, taberna hartako atarian, edo hemen zegoela, txaranga horren ondoan. Edozein gazte, bat-batean Irati bihurtu ahal izango balitz bezala zen.
Baina ez. Ez zen hori. Litekeena da, ihauterien aitzakian, hainbat gazte, elkartasunagatik Iratitaz mozorrotu izana. Eta horregatik konfunditzea ni pertsonaz, behin eta berriz. Izan ere, osaba, asko gara Irati maite dugunok. Bere zuhurtzia, adore, zintzotasun, eta bere begirada eder eta hitz xaloekin. Eta bere mila aurpegiekin.
Besarkada handia.
p.s. Ihauteriak aipatu ditudala, badakizu zertaz mozorrotu nintzen ni? Gadafitaz. Oraindik ez zait joan guztiz begietako margo beltza.
Loba maitea,
ResponderEliminarSí, Marie ya ha regresado a casa, a Domintxine. Pero no me he quedado solo, no.
Aquí está su bici, estacionada en el cuarto de baño. Aquí están sus ausencias: la bolsa del mercado, el tabaco, el último libro que leía, el cepillo de pelo, sus perfumes, sus medicinas... Y aquí está también su casa de destierrro.
Uno nunca se queda solo, loba maitea; se queda preñado de ausencias, eso sí, de sueños, olores, trabajos, ilusiones... Ya sabes que tengo también el "Papafigo" y los amigos de
tertulia a las tardes; y hasta la vida de la isla, bastante movida últimamente, que me embruja.
No me he quedado solo, no, "Pitxitxi" me espera en casa y dentro de unas días, tendrá gatitos.
En el "Papafigo" he conocido un ruso que ha pasado diez años en nuestra tierra; aquí la realidad supera a la fantasía. Habla muy bien de nuestro país inexistente, sobre todo de Nabarra. Sabía que nuestro reino albergó Francia en su seno y que, sólo por asuntos religiosos, las cosas tomaron otros rumbos. Él, el ruso, estuvo en 2003 en Castellón de la Plana, preso, y allí conoció a vascos: "No eran como los otros presos", decía, queriendo decir, acaso, que sus preocupaciones y relacionamento eran diferentes. El quería saber si yo podría tener noticias de ellos, de un tal Oscar, joven, y de otro más "viejo" que llevaba más de 15 años preso. Acaso tú los encuentres.
Bebimos Vodka hasta que cerraron el "Papafigo". Por eso no te preocupes, ya ves, loba maitea, que las ausencias y estas cosas me acompañan.
Besarkada pare bat!!
Hire osaba
pdt. A esta isla, que algunos se preguntan si es país o no (¿"Tela, País o...?") también llegó el "Trundo", el carnaval, y los jóvenes soñaron
que imitaban los desfiles de Río, pero llovió a cántaros y ni la imitación llegó a imitación. En fin, todo el año imitando... (¿¿"Tela, País, Democracia o... ??)