Bosgarren Gutuna

2010-12-17

Osaba laguna,

Itzuli nintzen Irlatik, hogei graduri “hotz” deitzen dioten lekutik; lurrez inguratutako beste irla honetara iristeko; zero graduri “fresko” esaten zaion lekura.

Irlan, hangoan, badakizu Fidelek jabetza pribatua, arrazismoa eta denbora abolitu zituela aspaldi; eta horregatik gustura ibili naiz, rona eta eguzkitako krema konpartituz, eta erlojurik gabe.

Zure begiak eraman nituen, agindu nizun bezala. Eta paseatu nituen Habanako malekoitik eta zine areto zaharretatik. Irla bi ziruditen, zure begi beltz haiek, denari adi adi so; eta akorduan daukat nola esan zidaten, Vedadoko bi neska kantarik, euren etxeko sukalde zaharrean , «Ai! Bi irla jostari horien jabea hona ekarri ahal bagenu ! Ederto zainduko genuke guk hemen». Izan ere, kubatarrentzat, pobreak eta beltzak badira batez ere, maitasuna ez da arrazionamendu kartilatan sartzen. Urrik banatzen dute, tonaka, daukatena eta are gehiago. Eta bi kantariak, pobreak eta beltzak ziren zure begiak bezala. Eta habanerak kantatzen zituzten; Dulce Maria Loinazenak, eta Xabier Leterenak.

Egun batez, behin Sao Tomera jendea laguntzera joan, eta bizitza salbatu zizun medikua bisitatu nuen. Bere txakur inseparableari, "Basko" izena jarria zion, bere hitzekin esateko: "fideltasunagatik".

Pinar del Rioko guagua geltokian gelditu nintzen berarekin, eta bizarduna, txiki xamarra eta oso guapoa nintzela esan arren, kosta egin zitzaion jende artean ni errekonozitzea. Gero esan zidan, emandako deskribapena perfektua zela, baina norbait helduagoa espero zuela. “Alfonsok esan zidanez bere lagun handi bat zetorrela Kubara... Bere adineko norbait irudikatu nuen”.

Azaldu nion, Mariek behin elkarrizketa batean esan zuen bezala, laguntasunak ez duela zer ikusirik belaunaldiekin; etsaien trikimailua baino ez dela hori; eta zu osaba gisa adoptatu zintugula, bai, baina osaba baino, laguna zarela lehenik. “Urrun dugun bihotzeko lagun”, Ruperrek kantatuko lukeenez.

Joan den ostegunean entzun nuen bera, Ruper, Bilboko Kafe Antzokian. Orduan sentitu nuen definitiboki arribatua nintzela lurrez inguratutako irla honetara. Izan ere, ederto daki Ruperrek nola egin zero gradu “fresko” baino, “epel” izan daitezen. Eta ederto daki lagunei kantatzen; Bernardo edo Joseba izeneko bere anaiei, edo Mikel deitzen den osaba zaharrari.

Guk ere, kontzertutik ateratzean, kantuan segitu genuen, rona konpartituz eta erlojurik gabe. Habanerak ere kantatu genituen, Dulce Maria Loinaz eta Xavier Leterenak. Asko ari gara mejoratzen osaba; beraz, hasi zaitez ensaiatzen, etortzen zarenean, zeuk egin beharko duzu eta bigarren ahotsa.

Besarkada handia, eta muxu bat Marieri,

Josu

P.S. Liburu batzuk barrura sartuta, botila bat bota nuen Karibeko hondartza batean itsasora, Sao Tomerako. Baina merkeegiak dira liburuak Kuban, eta gehiegi pisatzen zuen botilak. Hondoratuta egongo da Atlantikoan, segur aski, altxorrez betetako itsasontzi piraten ondoan.

Osabaren Gutuna

São Tomé, 15 Diciembre 2010

Loba maitea,

Cruzaste el Atlántico, no sé si en Nere Balandra o en un moderno avión de esos que rasgan el viento, para ir a la Isla de los Tesoros a ver el Festival de Cine de La Habana. Cruzaste y te llevaste mis sueños. Desde allí no me ecribiste; o si me escribiste, tus letras deben venir a flote en una botella de ron del pueblo. Me envío un mensaje Elisabeth, mi querida hermana que tiene un perro cubano que se llama Basko. Ella sí, la que me salvó un día la vida. Me dijo que la llevaste un "Gran regalo" (Sagarren denbora); y que sintió alegría, tristeza y nostalgia al mismo tiempo. Yo aquí estoy: sintiendo los vientos y contando las mareas para ver llegar la botella con el mensaje, como los niños cuentan las noches esperando el día importante. Eran otros tiempos, me dirás, pero siempre los mismos sueños de hace unos días.

Cruzaste el Atlántico... De vuelta al trabajo, como el compañero de Amanda. Y a lo lejos se quedaron las calles viejas, con la siluetas de los camaradas en el pórtico de las despedidas. Y mis ojos, que te presté para que llevarás mi alma en tu viaje, allí se quedaron. Elisabeth también se quedó, y se quedó con todas esas cosas hermosas, pequeñas y duras que tiene la vida de esa isla de solidaridad gigante.

Mi suerte es que también Marí cruzó los mares, para venir al destierro, a nuestro destierro en África. Me trajo nueces de Arraforttonia, compotas de manzana y sueños que son de todos los tiempos, los mismos que de hace unos días.

Un beso, loba maitea!

PS: No te olvides de recuperar mis ojos